болжау (әскери істегі)

(предвидение (в военном деле))

әскери аумақтағы ықтимал, объективті пісіп-жетілген өзгерістерді тану процесі, әскери теория мен практиканың дамуының келешегін анықтау. Кез келген саладағы сияқты әскери істе де Б. эмпиризмдік және ғылыми болуы мүмкін. Эмпиризмдік Б. "күнделікті" практикаға, әскери тәжірибеге негізделеді. Әскери істегі ғылыми Б. — бұл құбылыстардың, оқиғалардың, процес-тердің тууын, өзгеруін немесе болашағын алдын ала болжау, соғыстың нақты заңдарына, оның диалектикалық-материалистік талдауларына негізделген әскери аумақтағы күткен нәтижелерге қол жеткізу жолдары мен құралдарын анықтау. Болашақты танудың күрделілігі мен көлемділігі ғылыми Б-дың әр түрлі әдістерін: жалпылама әдіс (материалистік диалектика), жалпы ғылыми әдістер (талдау және синтез, абстракциялау және жалпы қорытындылау, индукция және дедукция және Б.), дәл ғылымдар әдістерін (әскери ғылымға штабтық ойындар, оқу-жаттығулар және т.б. тән) қолдануды қажет етеді. Үлгі жасау, сараптық бағалау әдістері, жүйелі жоспарлау, патентті хабарларды талдау және т.б. әдістер болашақты танудың ерекше әдістері болып табылады. Б-ды шындыққа айналдыру үшін бірқатар шарттар: болашақты танудың мақсаты, сипаты, мерзімдері және әдістеріне сәйкес бастапқы хабар, Б. объектісі туралы мәліметтер, Б-дың субъектісінің жоғары жалпы және арнайы дайындығы, т.б. болуы және сақталуы керек. Б-дың әскери істегі маңызды бағыты — бұл, ең алдымен, келешекте басталуы мүмкін әскери қақтығыстардың сипаты мен мәнін анықтау. Әскери істегі Б-дың ерекше формалары — қарулы күрес жүргізу және оның сипаты, оны жүргізу түрлері мен тәсілдері жөнінде белгілі бір көзқарастар көрсетілген әскери доктрина, жарғылар мен ережелер; операциядағы, ұрыстағы шешімдер және командирлер мен әскери бастықтардың бұйрықтары.